وبلاگ
پلیمریزاسیون
پلیمریزاسیون چیست؟
پلیمریزاسیون به فرایندی می گویند که در حین انجام آن ( واکنش شیمیایی ) مولکولهای ساده یا همان مونومرها با هم پیوند شیمیایی برقرار کرده و مولکولی بزرگ و جرم مولکولی چندین برابر مولکول اولیه به وجود می آورند. طی این فرایند مونومرها زنجیره های پلیمری یا شبکه های سه بعدی تشکیل میدهند.
اگر زنجیره ی پلیمری تشکیل شده حاصل از واحدهای تکراری یک مونومر باشد به این پلیمر همو پلیمر میگویند به عنوان مثال اگر A یک مونومر باشد یک زنجیره ی هموپلیمری به صورت AAAA …. خواهد بود.
در اگر زنجیره ی حاصل شده از فرایند پلیمریزاسیون از دو نوع مونومر یا بیشتر که متفاوت هستند اما مناسب یکدیگر هستند باشد پلیمر حاصل شده کوپلیمر نام دارد. اگر A و B دو مونومر باشند میتوان 4 حالت را برای تولید کوپلیمر تصور کرد
در انتهای زنجره های پلمیری مونومر A و B قابل تصور است در نتیجه 4 واکنش امکان پذیر است.
AB وAA و BB و BA
مسلما وقتی که مونومرهای A و B با هم واکنش بدهند و یک کوپلیمر به وجود بیاید کوپلیمر حاصل شده خواص کاملا متفاوتی بسبت به مخلط فیزیکی دو همو پلیمر جداگانه B و A دارد.
بر اساس نوع واکنش شیمایی ، پلیمریزاسیون به دو نوع افزایشی و تراکمی تقسیم می شود.
پلیمریزاسیون افزایشی فرآیندی است که در آن ،تکرار مونومرهایی که دارای پیوند های دو یا سه گانه هستند کوپلیمر را می سازد.
پلیمریزاسین تراکمی ، فرایندی است که در آن به علت وجود دو گروه عاملی یا بیشتر از دو گروه عاملی در مولکولهای منومر واکنش شیماییِ تراکمی به دفعات تکرار میشود .
تفاوتهای پلیمریزاسیون تراکمی و افزایشی
|
تراکمی |
افزایشی |
|
مونومرها باید دو گروه کارکردی مشابه و یا متفاوت داشته باشند |
مونومرهای باید باندهای دوگانه یا سه گانه داشته باشند |
|
فرآورده های جانبی مانند آمونیاک ، آب و هیدروکلراید تولید می شوند |
محصول جانبی تولید نمیشود |
|
تراکم مونومرها باعث ایجاد پلیمر میشود |
افزودن مونومرها باعث ایجاد پلیمر میشود |
|
وزن مولکولی پلیمر حاصل الزاما چند برابر از وزن مولکولی مونومر نیست |
وزن مولکولی پلیمرهای حاصل واکنش چند برابر از وزن مولکولی مونومر ها است |
|
کاتالیست ان اسیدی یا بازی نیستند و درخود پلیمریزاسیون تراکمی نقش کاتالیست دارد |
کاتالیست آن اسیدها و یا بازهای لوئیس هستند به عنوان آغازکننده ی پلیمریزاسیون |
| نمونه های متداول پلیمریزاسیون تراکمی نایلون، باکلیت، سیلیکون و غیره است. |
مثالهایی از محصولات حاصل از پلیمریزاسیون افزایشی عبارتند از: PVC ، پلی اتیل ، تفلون و غیره. |